دپارتمان تحقیق آی تی فوتبال (مشاهیر فوتبال) :
آی تی فوتبال ، بخش تحقیق و توسعه فوتبال ، بررسی آثار مشاهیر و بزرگان دنیای فوتبال
نام :
هنریک یوهانس کرویف
تولد :
۲۵ آوریل ۱۹۴۷ میلادی
شهرت :
بازیکن و مربی فوتبال
تاریخچه زندگی :
کرویف مشهورترین پیرو فلسفهٔ فوتبال موسوم به توتال فوتبال است که توسط رینوس میشل پایهگذاری شدهاست. وی یکی از با استعدادترین بازی سازان تمام تاریخ فوتبال و سمبل تیم ملی فوتبال هلند در دهه ۷۰ بودهاست.
او اسماً یک مهاجم میانی بود، اما به دلیل سیستم کلی بازی، در همه جای زمین بازی میکرد. گاهی توپ را تا عمق زمین خودی میبرد، گاهی ناگهان با عملی مخرب (برای حریف)، به بال راست یا چپ میرفت. او برای فوتبال آن زمان یک کار انقلابی بود.
کرویف پیش از هرچیز به خاطر قدرت تکنیکی، سرعت و قدرت رهبریاش شهرت داشت. با این وجود، بزرگترین نقطه قدرت او نگاه کلی اش به بازی بود که او را به عنوان یک بازی ساز، متمایز میساخت.
خانهٔ پدری اش در نزدیکی ورزشگاه اختصاصی تیم «آژاکس»، باشگاه پرآوازهٔ آمستردام قرار داشت. یوهان در کودکی پدرش را از دست داد و مادرش مجبور شد برای گذران زندگی به عنوان نظافتچی، از جمله در باشگاه آژاکس کار کند که سبب علاقه او به این باشگاه شد.
سوابق فوتبالی :
او فوتبال را از ۱۰ سالگی و از تیم نوجوانان شروع کرد. در ۱۳ سالگی برای نخستین بار در ترکیب تیم بزرگسالان این باشگاه هم قرار گرفت.
رینوس میشل؛ مربی معروف هلندی که در آن زمان سرمربی آژاکس بود، به نبوغ و استعداد وی پی برد و در ۱۵ نوامبر ۱۹۶۴ کرویف ۱۷ ساله را برای نخستین بار در بازی مقابل تیم گرونینگن در ترکیب تیمش قرار داد. وی در این دیدار که تیمش ۱ بر ۳ بازنده شد، تک گل آژاکس را به ثمر رساند.
در فصل ۱۹۶۶–۱۹۶۵ بود که توجه همگان را به خود جلب کرد. بعد از زدن دو گل در مقابل دور ویلسکراخت اشترک در لیگ هلند، تبدیل به بازیکن ثابت تیمش شد. در آن فصل وی موفق شد در ۲۵ بازی، ۲۳ گل وارد دروازه حریفان کند و آژاکس با حضور او قهرمان هلند شد. سال بعد با آژاکس به هردو قهرمانی لیگ و حذفی دست یافت و خودش با زدن ۳۳ گل، آقای گل مسابقات شد. سال بعد هم موفق شد جام قهرمانی را بالای سر برده و برای دومین بار مرد سال فوتبال هلند شود. او با آژاکس به فینال جام باشگاههای اروپا هم رسید که در آن دیدار، ۱ بر ۴ نتیجه را به تیم ایتالیایی آ.ث.میلان واگذار کرد.
در فصل ۱۹۷۰–۱۹۶۹ برای دومین بار فاتح هردو جام باشگاهی هلند شد. در فصل بعد برای اولین بار به شدت مصدوم شد. پس از انجام یک عمل جراحی در دیدار مقابل آیندهوون در ۳۰ اکتبر ۱۹۷۰ به میدان بازگشت. در این بازی برای اولین مرتبه، شماره ۱۴ اسطورهای را به تن کرد، چراکه همتیمیاش، گری مورن پیراهن شماره ۹ کرایف را تصاحب کرد. از این زمان به بعد، در بیشتر بازیها با شماره ۱۴ ظاهر شد و از آن به بعد بود که همه کرویف را با شماره ۱۴ به یاد میآورند.
در ۲۹ نوامبر سال ۱۹۷۰ در دیدار مقابل آلکمار که با پیروزی ۸ بر ۱ همراه بود، به رکورد ۶ گل در یک بازی دست یافت. در همان فصل، آژاکس با پیروزی ۲ بر ۰ در بازی فینال جام باشگاههای اروپا در برابر پاناتینایکوس آتن یونان، برای اولین بار قهرمان آن مسابقات شد. در همان سال، یوهان کرویف هم برای اولین بار بهترین بازیکن مرد سال اروپا شد. در فصل ۷۲–۱۹۷۱ آژاکس توانست با کرویف از عنوان قهرمانی اروپا در مقابل اینتر میلان دفاع کند. در بازی فینال، کرویف هر دو گل آژاکس را وارد دروازه اینتر کرد. در فصل پاییز بعد از آن، آژاکس با برتری مقابل تیم ایندپندنته از آرژانتین، قهرمان جام باشگاههای جهان شد. در ژانویه ۱۹۷۳، با پیروزی ۳ بر ۲ در برابر گلاسکو رنجرز اسکاتلند، قهرمانی سوپرجام اروپا هم به دست آمد. آژاکس فصل ۷۳–۱۹۷۲را با سومین قهرمانی پیاپی لیگ به پایان برد. در این فصل، کرویف در دیدار دربی مقابل اف.سی. آمستردام، اولین و نیز آخرین گل به خودی را وارد دروازه تیمش کرد.
اولین بازی ملی کرویف در تاریخ ۷ سپتامبر سال ۱۹۶۶ در روتردام در دیدار مقدماتی جام ملتهای اروپا در برابر مجارستان بود . درست در دومین بازی ملی بود که شیوه بازی شتابزده و بدون فکر او منجر به یک بدبیاری شد. او در بازی مقابل چکسلواکی از سوی رودی گلوکنر؛ داور اهل آلمان شرقی آن دیدار در دقیقه ۷۶ از زمین اخراج شد. بدین ترتیب او اولین بازیکن هلندی بود که در یک دیدار ملی از زمین مسابقه اخراج میشد. پس از گذراندن یک سال محرومیت از سوی فدراسیون فوتبال هلند، در تاریخ ۱۳ سپتامبر ۱۹۶۷ توانست دوباره در تیم ملی حضور پیدا کند. در این دیدار، تنها پس از دو دقیقه در دیدار مقدماتی جام ملتهای اروپا، گل پیروزی را وارد دروازه آلمان شرقی کرد. جام جهانی ۱۹۷۴ با رهبری او بود که هلند در جام جهانی ۱۹۷۴ نایب قهرمان شد. او بهترین بازیکن مسابقات شناخته شد و شاید قهرمانی هلند در آن جام میتوانست پاداش خوبی برای فوتبال زیبا و تسلط لالهها در اجرای توتال فوتبال باشد. هلند در راه رسیدن به فینال، آلمان شرقی را ۰–۴ و برزیل و آرژانتین را با نتیجه مشابه ۲–۰ برد. هر دو گل بازی با آرژانتین و گل دوم بازی با برزیل، مدافع عنوان قهرمانی را کرویف به ثمر رساند. حاشیه جالبی که در آن جام اتفاق افتاد این بود که کرویف لباس طراحی شده توسط آدیداس برای تیم ملی هلند را نمیپوشید. لباسی که او به تن میکرد دو خط در امتداد آستینش داشت و لباس اصلی هلند ۳ خط. دلیل این کار احتمالاً قراردادش با پوما بودهاست.
او البته همچنان به فوتبال وفادار ماند و اگرچه دورهٔ مربیگری ندیده بود و مدرکی نداشت، سرمربیگری تیمهای صاحب نامی چون آژاکس و بارسلونا را برعهده گرفت. او به همراه این تیمها موفقیتهای بسیاری، از جمله ۴ دوره قهرمانی پیاپی در لیگ دسته اول اسپانیا را در کارنامهٔ خود ثبت کرد. کرویف به خصوص به استعداد پروری نیز اهمیت خاصی داد و همیشه در ترکیب تیم خود از بازیکنان جوان بهره میبرد. مارکو فن باستن، فرانک ریکارد و دنیس برگکمپ، از دستاوردهای او در آژاکس هستند. بارسلونا تحت هدایت وی، چهار بار پیاپی قهرمانی لالیگا، یک بار قهرمانی جام حذفی اسپانیا، سال ۱۹۹۲ قهرمانی جام باشگاههای اروپا، و یک بار قهرمانی سوپرجام اروپا را به دست آورد. کرویف بازیکنانی چون رونال کومان، میشائیل لادروپ، گواردیولا ، هریستو استویچکوف و روماریو را به بارسا آورد.
افتخارات :
باشگاهی
آژاکس
- لیگ برتر هلند (۸ بار): ۱۹۶۶، ۱۹۶۷، ۱۹۶۸، ۱۹۷۰، ۱۹۷۲، ۱۹۷۳، ۱۹۸۲، ۱۹۸۳
- جام حذفی هلند (۵ بار): ۱۹۶۷، ۱۹۷۰، ۱۹۷۱، ۱۹۷۲، ۱۹۸۳
- جام باشگاه های اروپا (۳ بار): ۱۹۷۱، ۱۹۷۲، ۱۹۷۳
- سوپر جام اروپا: ۱۹۷۲
- جام بین قارهای: ۱۹۷۲
بارسلونا
- لالیگا: ۷۴-۱۹۷۳
- کوپا دل ری: ۱۹۷۸
فاینورد
- لیگ برتر هلند: ۱۹۸۴
- جام حذفی هلند: ۱۹۸۴
ملی
تیم ملی فوتبال هلند
- نایبقهرمانی جام جهانی: ۱۹۷۴
- مقام سوم جام ملتهای اروپا: ۱۹۷۸
به عنوان سرمربی
آژاکس
- جام حذفی هلند (۲ بار): ۱۹۸۶، ۱۹۸۷
- جام برندگان جام اروپا: ۱۹۸۷
بارسلونا
- لالیگا (۴ بار): ۹۱-۱۹۹۰، ۹۲-۱۹۹۱، ۹۳-۱۹۹۲، ۹۴-۱۹۹۳
- کوپا دل ری: ۹۰-۱۹۸۹
- سوپرجام اسپانیا (۳ بار): ۱۹۹۱، ۱۹۹۲، ۱۹۹۴
- جام باشگاههای اروپا: ۹۲-۱۹۹۱
- سوپرجام اروپا: ۱۹۹۲
- جام برندگان جام اروپا: ۸۹-۱۹۸۸
افتخارات فردی
- توپ طلا: ۱۹۷۴، ۱۹۷۳، ۱۹۷۱
- بهترین بازیکن جام جهانی: ۱۹۷۴
- بهترین بازیکن سال اروپا به انتخاب کمیته بینالمللی المپیک: ۷۳–۱۹۷۲، ۷۱–۱۹۷۰
- آقای گل لیگ هلند: ۱۹۶۷، ۱۹۷۲
- آقای گل جام حذفی هلند: ۶۷–۱۹۶۶، ۶۸–۱۹۶۷، ۷۰–۱۹۶۹، ۷۱–۱۹۷۰، ۷۲–۱۹۷۱
- آقای گل لیگ قهرمانان اروپا: ۷۲–۱۹۷۱
- بهترین بازیکن جام بین قارهای: ۱۹۷۲
- آقای پاس گل لیگ برتر هلند: ۶۹–۱۹۶۸، ۷۰–۱۹۶۹، ۷۱–۱۹۷۰، ۷۳–۱۹۷۲، ۷۴–۱۹۷۳، ۸۳–۱۹۸۲
- آقای پاس گل لیگ قهرمانان اروپا: ۷۵–۱۹۷۴
- آقای پاس گل لالیگا: ۷۵–۱۹۷۴
- آقای پاس گل جام حذفی هلند: ۷۲–۱۹۷۱
- بهترین بازیکن جام بین قارهای: ۱۹۷۲
- آقای پاس گل جام اینتر-سیتیز فیرز: ۷۰–۱۹۶۹
- بهترین فوتبالیست سال هلند: ۱۹۸۴، ۱۹۷۲، ۱۹۶۸
- بهترین ورزشکار سال هلند: ۱۹۷۳، ۱۹۷۴
- بهترین بازیکن خارجی فصل لالیگا (جایزه دون بالون): ۱۹۷۷، ۱۹۷۸
- بهترین بازیکن لیگ آمریکای شمالی: ۱۹۷۹
- جایزه اونز طلایی بهترین مربی سال جهان: ۱۹۹۲، ۱۹۹۴
- بهترین سرمربی فصل لالیگا: ۱۹۹۲، ۱۹۹۱
- بهترین سرمربی اروپایی فصل جهان به انتخاب مطبوعات ورزشی اتحادیه اروپا: ۹۲–۱۹۹۱
- چهارمین سرمربی برتر تاریخ فوتبال از نگاه فرانسفوتبال: ۲۰۱۹
- سومین بازیکن برتر قرن ۲۰اُم از نگاه فرانسفوتبال: ۱۹۹۹
- بهترین فوتبالیست اروپایی قرن ۲۰اُم در رایگیری فدراسیون بینالمللی تاریخ و آمار فوتبال: ۱۹۹۹
- حضور در ترکیب رویایی (منتخب) تاریخ جام جهانی از نظر فیفا: ۲۰۰۲
- سومین بازیکن برتر نیمه دوم قرن بیستم در نظرسنجی جوبیلی طلایی یوفا
- حضور در تیم منتخب تاریخ فوتبال از نگاه فدراسیون بینالمللی تاریخ و آمار فوتبال: ۲۰۲۱
- دومین بازیکن برتر قرن بیستم از نگاه فدراسیون بینالمللی تاریخ و آمار فوتبال: ۲۰۰۰
- سومین بازیکن برتر قرن بیستم از نگاه ورلدساکر: ۱۹۹۹
- پنجمین بازیکن برتر تاریخ فوتبال از نگاه ۹۰مین: ۲۰۲۲
- چهارمین بازیکن برتر تاریخ فوتبال از نگاه یورو اسپورت: ۲۰۱۶
- سومین بازیکن برتر تاریخ فوتبال از نگاه وواِتبال اینترنشنال: ۲۰۱۷
- بهترین بازیکن تاریخ فوتبال از نگاه بلیچر ریپورت: ۲۰۱۱
وضعیت کنونی :
او در ۲۴ مارس ۲۰۱۶ در ۶۸ سالگی به علت سرطان ریه درگذشت.
به گفتهٔ خودش «من به دو چیز اعتیاد دارم اولی فوتبال و دومی سیگار اولی همه چیز به من داد ولی دومی همهٔ آن را پس گرفت»
(منبع : ویکی پدیا)