بازیکن – پله

 

دپارتمان تحقیق آی تی فوتبال (مشاهیر فوتبال) :

آی تی فوتبال ، بخش تحقیق و توسعه فوتبال ، بررسی آثار مشاهیر و بزرگان دنیای فوتبال

نام :

ادسون آرانتس دو ناسیمنتو (پله)

تولد :

۲۳ اکتبر ۱۹۴۰

شهرت :

بازیکن فوتبال

تاریخچه زندگی :

 بازیکن سابق فوتبال اهل برزیل بود که در پست مهاجم بازی می‌کرد. او به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین بازیکنان تمام ادوار تلقی می‌شود و از سوی فیفا لقب «برترین» را گرفته‌است.او یکی از موفق‌ترین و محبوب‌ترین چهره‌های ورزشی قرن بیستم بود. کمیته بین‌المللی المپیک در سال ۱۹۹۹ از او به عنوان ورزشکار قرن یاد کرد و نامش از سوی مجلهٔ تایم در فهرست ۱۰۰ شخصیت برجسته قرن بیستم قرار گرفت. پله در سال ۲۰۰۰ از سوی فدراسیون بین‌المللی تاریخ و آمار فوتبال (IFFHS) به عنوان بازیکن برتر جهان انتخاب شد و همچنین یکی از دو برندهٔ مشترک بازیکن قرن فیفا بود. پله در مجموع ۱٬۲۷۹ گل در ۱٬۳۶۳ بازی زده‌است که شامل بازی‌های دوستانه نیز بوده‌است و این موضوع از سوی رکوردهای جهانی گینس به رسمیت شناخته شده‌است.

سوابق فوتبالی :

در سال ۱۹۵۶، دی بریتو، پله را به سانتوس، یک شهر صنعتی و بندری واقع در نزدیکی سائوپائولو برد تا برای باشگاه حرفه ای سانتوس اف سی بازی کند و به مدیران سانتوس گفت که این بازیکن ۱۵ ساله «بزرگترین بازیکن فوتبال در جهان خواهد بود.» پله، لولا، سرمربی سانتوس را در جریان قراردادش قرار داد و او در ژوئن ۱۹۵۶ قراردادی حرفه ای با این باشگاه امضا کرد. پله در رسانه‌های محلی به عنوان یک سوپراستار آینده به شدت معرفی شد. او اولین بازی خود را برای تیم بزرگسالان در ۷ سپتامبر ۱۹۵۷ در سن ۱۵ سالگی مقابل کورینتیانس انجام داد و عملکرد چشمگیری در پیروزی ۷–۱ داشت و اولین گل دوران حرفه ای پربار خود را در طول این مسابقه به ثمر رساند.

هنگامی که فصل ۱۹۵۷ شروع شد، پله در تیم اصلی قرار گرفت و در سن ۱۶ سالگی بهترین گلزن لیگ شد. ده ماه پس از عقد قرارداد حرفه‌ای، این نوجوان به تیم ملی برزیل دعوت شد. پس از جام جهانی ۱۹۵۸ و ۱۹۶۲، باشگاه‌های ثروتمند اروپایی مانند رئال مادرید، یوونتوس و منچستر یونایتد تلاش کردند تا او را به خدمت بگیرند. در سال ۱۹۵۸، اینتر میلان حتی موفق شد قراردادی معمولی با او ببندد، اما آنجلو موراتی به درخواست رئیس سانتوس در پی شورش هواداران برزیلی سانتوس مجبور شد قرارداد را پاره کند. والنسیا همچنین توافقی را ترتیب داد که پله را پس از جام جهانی ۱۹۵۸ به باشگاه می‌آورد، اما پس از بازی‌های او در تورنمنت، سانتوس اجازه نداد پله را بفروشد. در سال ۱۹۶۱، دولت برزیل به ریاست کوادروس، پله را به عنوان «گنجینه رسمی ملی» اعلام کرد تا از انتقال او به خارج از کشور جلوگیری کند.

پس از فصل ۱۹۷۴ (نوزدهمین فصل او با سانتوس)، پله از فوتبال باشگاهی برزیل کناره‌گیری کرد، اگرچه او به بازی کردن برای سانتوس در مسابقات رسمی ادامه داد. یک سال بعد، او از نیمه بازنشستگی خارج شد و با نیویورک کاسموس در لیگ فوتبال آمریکای شمالی (NASL) برای فصل ۱۹۷۵ قرارداد امضا کرد. در یک کنفرانس مطبوعاتی پر هرج و مرج در باشگاه نیویورک کاسموس، کاسموس از پله رونمایی کرد. جان اوریلی سخنگوی رسانه‌ای باشگاه گفت: “ما در آمریکا فوق ستاره هایی داشتیم اما هیچ چیز در سطح پله نبود. همه می خواستند او را لمس کنند، دستش را بفشارند، با او عکس بگیرند. اگرچه پله در این مقطع دوران اوج خود را پشت سر گذاشته بود، اما به دلیل افزایش چشمگیر آگاهی عمومی و علاقه به این ورزش در ایالات متحده شناخته شد. او در اولین حضور عمومی خود در بوستون توسط انبوهی از هواداران که او را محاصره کرده بودند مجروح شد و با برانکارد از شلوغی خارج شد.

در ۷ ژوئیه ۱۹۵۷ پله اولین بازی بین المللی خود را در مقابل آرژانتین انجام داد که با شکست ۲-۱ به پایان رسید. در آن بازی، او اولین گل ملی خود را برای برزیل در سن ۱۶ سال و ۹ ماهگی به ثمر رساند و همچنان جوانترین گلزن تیم ملی برزیل است.

پله همچنین در مسابقات کوپا آمریکا بازی کرد. در مسابقات ۱۹۵۹ او بهترین بازیکن مسابقات انتخاب شد و با ۸ گل بهترین گلزن این مسابقات شد، و برزیل با وجود شکست ناپذیری در مسابقات دوم شد. او در ۵ بازی از ۶ بازی برزیل، از جمله ۲ گل مقابل شیلی و هت‌تریک مقابل پاراگوئه، گلزنی کرد.

وقتی جام جهانی ۱۹۶۲ شروع شد، پله بهترین بازیکن جهان بود.در اولین بازی جام جهانی ۱۹۶۲ شیلی، در مقابل مکزیک، پله اولین گل را زد سپس گل دوم را پس از دریبل ۴ مدافع به ثمر رساند تا ۲-۰ بازی به نفع برزیل به پایان برسد. او در بازی بعدی خود هنگام تلاش برای شوت از راه دور مقابل چکسلواکی مصدوم شد. این باعث شد که او از بقیه مسابقات دور بماند و مربی آیموره موریرا مجبور به تغییر ترکیب خود در مسابقات شد. بازیکن تعویضی آماریلدو بود که در ادامه مسابقات عملکرد خوبی داشت. با این حال، این گارینشا بود که پس از شکست چکسلواکی در فینال در سانتیاگو، نقش اول را بر عهده گرفت و برزیل را به دومین قهرمانی خود در جام جهانی رساند. در آن زمان، تنها بازیکنانی که در فینال حضور داشتند، واجد شرایط گرفتن مدال بودند، قبل از اینکه مقررات فیفا در سال ۱۹۷۸ تغییر کند و کل تیم را شامل شود، و پله در سال ۲۰۰۷ مدال طلا خود را دریافت کرد.

پله در جام جهانی ۱۹۶۶ انگلیس مشهورترین فوتبالیست جهان بود و برزیل قهرمانان جهان مانند گارینچا، ژیلمار و دیژالما سانتوس را با اضافه شدن ستارگان دیگری مانند جرزینیو، توستائو و ژرسون به میدان فرستاد که منجر به انتظارات زیادی از آنها شد. برزیل در دور اول حذف شد و تنها سه بازی انجام داد.

پله در اوایل سال ۱۹۶۹ به تیم ملی برزیل دعوت شد، او ابتدا نپذیرفت، اما سپس پذیرفت و در ۶ بازی مقدماتی جام جهانی بازی کرد و ۶ گل به ثمر رساند. انتظار می رفت جام جهانی ۱۹۷۰ مکزیک آخرین جام جهانی پله باشد. تیم برزیل برای این مسابقات تغییرات عمده‌ای در ترکیب خود نسبت به تیم ۱۹۶۶ داشت. بازیکنانی مانند گارینشا، نیلتون سانتوس، والدیر پریرا، جالما سانتوس و گیلمار قبلا بازنشسته شده بودند. با این حال، تیم برزیل در جام جهانی ۱۹۷۰، که شامل بازیکنانی مانند پله، ریولینو، جرزینیو، ژرسون، کارلوس آلبرتو تورس، توستائو و کلودالدو بود، اغلب به عنوان بزرگترین تیم فوتبال در تاریخ در نظر گرفته می‌شود.

افتخارات :

پله در دوران بازیکنی خود سه جام جهانی را کسب کرد و رکوردهای بسیاری، از جمله بیشترین گل در تاریخ فوتبال را شکست. از القاب دیگر او «ری» (شاه؛ سلطان) و «پرولا نگرا» (مروارید سیاه) بودند. او از نظر بسیاری از صاحب‌نظران، بزرگ‌ترین و بهترین بازیکن تاریخ فوتبال شناخته می‌شود. پله در تمام دورانی که فوتبال بازی می‌کرد موفق به بردن توپ طلا نشده بود، در حالی که توپ طلا از سال ۱۹۵۶ اهدا می‌شد (یعنی اولین سال بازی او در تیم سانتوس)؛ چرا که توپ طلا آن موقع تنها به بازیکنان اروپایی داده می‌شد. مجله فرانس فوتبال در سال ۱۹۹۹ در رای‌گیری از برندگان توپ طلا تا آن سال پله را با ۱۷ رای به عنوان برترین بازیکن قرن ۲۰ فوتبال انتخاب کرد. وی همچین از طرف کمیته بین الملی المپیک برترین ورزشکار قرن ۲۰ شناخته شد.

وی فوتبال را از سال ۱۹۵۰ در سن ۱۰ سالگی شروع کرد و در سال ۱۹۵۸ با اینکه ۱۸ سال بیشتر نداشت در جام جهانی سوئد جوانترین بازیکن برزیلی شناخته شد و همچنین توانست با گلزنی به افتخارات خویش بیفزاید. او ضمن مهارت بازی به عنوان هافبک یا مهاجم، مهارت کامل بازی با هر دو پا را داشت. تمام‌کننده‌ای قهار بود، دریبل‌زنی بی‌نظیر و پاسوری به یاد ماندنی. او حتی — به عنوان یک فوروارد — تکل‌زن قهاری نیز بود. سرعت، قدرت و دقت شوت او از معروف‌ترین ویژگی‌هایش بودند. او در دوران حرفه‌ای خود در چهار جام جهانی بازی کرد و موفق به کسب ۳ جام جهانی (۱۹۶۲، ۱۹۵۸ و ۱۹۷۰) شد. در جام‌جهانی ۱۹۵۸ سوئد او با ۱۷ سال سن جوانترین بازیکن برزیل بود و موفق شد با گلزنی در فینال برزیل را قهرمان جهان کند. در جام جهانی ۱۹۶۲ در دومین بازی برزیل برابر چکسلواکی مصدوم شد و نتوانست برزیل را در دیدارهای بعدی همراهی کند. در جام جهانی ۱۹۶۶ نیز مصدومیت باعث شد تا تنها در دو بازی برای برزیل بازی کند و برزیل این بار در همان مرحلهٔ گروهی حذف شد؛ ولی در جام جهانی ۱۹۷۰ با قدرت بازگشت و با گلزنی در فینال برابر ایتالیا علاوه بر کسب جام قهرمانی یکی از معدود بازیکنانی شد که در دو فینال جام جهانی گلزنی کرده‌اند. او موفق شد در چهار دوره پیاپی جام جهانی گلزنی کند.

هنری کیسینجر در مقاله‌ای در سال ۱۹۹۹ در مجله تایم خاطرنشان کرد که هر دو طرف در جنگ داخلی نیجریه در سال ۱۹۶۷ به مدت ۴۸ ساعت آتش‌بس اعلام کردند تا پله بتواند در پایتخت لاگوس در مسابقه‌ای نمایشی بازی کند.

او تمام دوران فوتبال خود را در باشگاه برزیلی سانتوس بازی کرد و تنها در سال‌های آخر به آمریکا رفت تا برای کاسموس بازی کند. بعد از بازنشستگی در ۱۹۷۷ او به عنوان شخصیتی ورزشی فعالیت کرده‌است و مدتی وزیر ورزش برزیل بوده‌است؛ و اولین بازیکنی است که از فیفا جایزه افتخاری بهترین بازیکن جهان را دریافت کرده‌است؛ این اتفاق در سال ۲۰۱۴ میلادی رخ داد که در آن شب که مراسم اهدای توپ طلا بود به صورت افتخاری یک توپ طلا به پله نیز داده شد.

وضعیت کنونی :

پله در تاریخ ۲۹ دسامبر سال ۲۰۲۲ در بیمارستان آلبرت انیشتین شهر سائو پائولو در ۸۲ سالگی درگذشت.

(منبع : ویکی پدیا)